Wojna w cyberprzestrzeni: cyberatak w świetle prawa międzynarodowego

Początek trzeciego tysiąclecia to okres dynamicznego rozwoju nowych technologii, łączący w swoich ramach IV rewolucję przemysłową, która znacznie upowszechniła rozwój sztucznej inteligencji, robotyki oraz dostęp do wirtualnego świata. Przełom XX i XXI w.  to nie tylko czas rozwoju elektroniki i informatyki, ale także duży wzrost intensywności przepływu informacji, stanowiącej podstawę działania gospodarki, będącej odzwierciedleniem realiów życia społecznego. Zjawiska takie jak globalizacja, rozwój technologiczny i powszechne wykorzystanie Internetu doprowadziły do powstania cyberprzestrzeni – cyfrowej przestrzeni przetwarzania i wymiany informacji. Tworzą ją wszystkie systemy i sieci teleinformatyczne, zachodzące pomiędzy nimi powiązania oraz relacje między nimi, a ich użytkownikami oraz między samymi użytkownikami.

Cyberprzestrzeń staje się miejscem działalności nie tylko człowieka, ale i instytucji i państw. Naturalną konsekwencją są zatem również negatywne zjawiska, jakie podążają w ślad za przenoszącą się do sieci rzeczywistością.  Ochrona cyberprzestrzeni stała się z tego względu jednym z podstawowych celów strategicznych w obszarze bezpieczeństwa każdego państwa. Do niedawna konflikty w cyberprzestrzeni były bowiem domeną filmów science fiction. Aktualnie nikt nie ma wątpliwości, że to co dzieje się w wirtualnej rzeczywistości ma realny wpływ na nasze życie. Swobodny przepływ osób, towarów, informacji i kapitału w dużym stopniu uzależnia bezpieczeństwo państwa od stworzenia skutecznych mechanizmów zapobiegania zagrożeniom przestrzeni cyfrowej i zwalczania ich skutków. Państwa i instytucje inwestują zatem coraz większe zasoby w rozwijanie zdolności defensywnych, ale i ofensywnych w cyberprzestrzeni, celem osiągnięcia konkretnych wyników strategicznych.

Od kilku lat Ukraina jest swoistym cyberpoligonem doświadczalnym na którym Rosja ćwiczy swoje zdolności cyfrowe. W ciągu sześciu miesięcy wojny zarejestrowano 1123 cyberataki. Co więcej są one kierowane także przeciwko sojusznikom Ukrainy, czego doświadczyła również Polska. 12 grudnia 2023 r. największa ukraińska sieć komórkowa Kyivstar padła ofiarą cyberataku, który zakłócił działanie syren alarmowych i uniemożliwił Ukraińcom otrzymywanie alertów ostrzegających przed rosyjskim atakiem powietrznym. Specjaliści ds. cyberbezpieczeństwa i śledczy Służby Bezpieczeństwa Ukrainy w kwietniu 2024 r. zidentyfikowali rosyjskich hakerów grupy SandWorm, która jest regularną jednostką rosyjskiego Głównego Zarządu Wywiadowczego.

Czytaj całość