Wyzwania i modele ustanowienia specjalnego trybunału karnego dla rosyjskich zbrodni na Ukrainie

„Uzasadnienie powołania Specjalnego Trybunału Karnego ds. rosyjskich zbrodni na Ukrainie” było tematem III seminarium naukowego, które odbyło się 28 maja w ramach projektu „Analiza prawna działań Rosji w Ukrainie od 2014 r. pod kątem zbrodni agresji, zbrodni wojennych i ludobójstwa oraz rozwiązań prawnych państw sąsiadujących z Ukrainą w zakresie statusu obywateli Ukrainy”. Prelegenci dr Joanna Siekiera, dr Volodymyr Pylypenko oraz dr Marcin Berent, pod przewodnictwem dr Edyty Krzysztofik i dr Iryny Kozak-Balaniuk, omówili obecne możliwości prawne dla rozliczenia sprawców rosyjskich zbrodni na Ukrainie.

Główne przeszkody w utworzeniu Specjalnego Trybunału Karnego dla rosyjskich zbrodni na Ukrainie

Utworzenie Specjalnego Trybunału Karnego dla rosyjskich zbrodni na Ukrainie napotyka na kilka istotnych przeszkód, które obejmują wyzwania polityczne, prawne oraz praktyczne.

Polityczne i prawne wyzwania

1. Wymóg traktatu międzynarodowego: Takie instytucje zazwyczaj wymagają traktatu międzynarodowego między państwami. Ukraina, jako państwo bezpośrednio dotknięte, musi być obligatoryjnym uczestnikiem takiego traktatu.

2. Uznanie jurysdykcji: Państwo agresor, w tym przypadku Rosja, najprawdopodobniej nie uzna jurysdykcji trybunału. Problem ten pogłębia potencjalny brak uczestnictwa innych państw, co może podważyć międzynarodową legitymację trybunału.

3. Dynamika Rady Bezpieczeństwa ONZ: Utworzenie trybunału przez Radę Bezpieczeństwa ONZ jest skomplikowane ze względu na konieczność uzyskania jednomyślnego poparcia wszystkich pięciu stałych członków. Rosja, jako stały członek, zawetuje każdą rezolucję przeciwko swojemu przywództwu politycznemu. Chiny, często solidaryzujące się z Rosją, również prawdopodobnie sprzeciwią się takiej rezolucji.

Problemy jurysdykcyjne

1. Ratifikacja Statutu Rzymskiego: Ani Ukraina, ani Rosja nie ratyfikowały Statutu Rzymskiego Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK). Rosja wycofała swój podpis w 2016 roku, a proces ratyfikacji przez Ukrainę został wstrzymany z powodu kwestii konstytucyjnych.

2. Ograniczenia jurysdykcji MTK: MTK może wykonywać jurysdykcję nad zbrodniami agresji tylko wtedy, gdy akt ten zostanie uznany przez Radę Bezpieczeństwa ONZ, co jest mało prawdopodobne w obecnym środowisku geopolitycznym i w obliczu prawa weta Rosji.

Pobierz całość